Trwałe zmiany osobowości nie wynikające z uszkodzenia ani z choroby mózgu. Pod tym terminem skrywają się trwałe zmiany osobowości, które nie wynikają ani z uszkodzenia mózgu, ani żadnej jego choroby. Jest to przeżycie pewnej praktyki, po której rozwijają się trwałe zmiany w naszej psychice.
Modyfikacje te natomiast zachodzą po przejściu:
1. Przewlekłego bólu (np. niepełnosprawność, choroba nowotworowa) – objawia się to wysokim rozdrażnieniem, poddenerwowaniem, maleniem dobrego nastroju, dużą i częstą płaczliwością, przewrażliwieniem, zanikiem zaciekawienia czymś, co kiedyś przyciągało naszą uwagę, stymulacją psychoruchową. Warto mieć na uwadze fakt, iż ból ten niekoniecznie musi być ulokowany w danym, jednym obszarze naszego organizmu, dlatego możemy więc uznać, że owe boleści odczuwalne będą na powierzchni całego ciała (może to doprowadzać do nadmiernego dyskomfortu, a także powodować wymioty bądź migreny – przejawy somatyczne), do tego dochodzą wyżej wymienione objawy psychiczne.
2. Choroby psychicznej (zmiany są efektem męczących doświadczeń będących wynikiem choroby psychicznej) – objawia się to niestabilnym nastrojem i wahaniem emocji – tzw. ,,huśtawka emocjonalna”, rutynowym żaleniem się na wszelkie dolegliwości, rezygnacją z ówczesnych zainteresowań, izolowaniem się, roszczeniowością, dużymi przeszkodami w nawiązywaniu bliższych relacji, problemami z radzeniem sobie z codziennymi obowiązkami, jakimi mogą być: rola ojca, szefa, siostry.
3. Dłuższego okresu związanego z ekstremalnym stresem (katastrofy), np. długotrwałe bycie w sytuacji, która może zagrażać naszemu życiu, porwania, akty terroryzmu, tortury (nie tylko fizyczne), klęski żywiołowe – objawia się to wysokim napięciem, poczuciem beznadziei lub kompletnej pustki, wycofaniem z koegzystencji ze społeczeństwem, rozdrażnieniem spowodowanym obawą przed potencjalnym zagrożeniem, wrogością, niechętnym nastawieniem do środowiska, również dobrze nam znanego.
