Fobia szkolna

Fobia szkolna, to termin opisujący zaburzenie lękowe u dzieci, które mają irracjonalny, uporczywy strach przed pójściem do szkoły. Zachowanie ich różni się od dzieci, które wagarują i nie wyrażają obawy przed pójściem do szkoły. Dzieci, które unikają szkoły, chcą być w bliskim kontakcie z rodzicem lub opiekunem, podczas gdy wagarowicze nie. Dzieci z fobią szkolną są często niepewne, wrażliwe i nie wiedzą, jak radzić sobie ze swoimi emocjami. Normalny lęk separacyjny zwykle występuje od 18 do 24 miesiąca życia. Dzieci w tym wieku mogą płakać lub mieć napady złości, gdy są oddzielone od rodzica. Jednak niektóre starsze dzieci nadal mają trudności z przebywaniem poza domem, co sprawia, że niektórym uczniom brakuje pewności siebie i umiejętności radzenia sobie z życiem szkolnym. Dziecko, które wykazuje większe ryzyko fobii szkolnej, to takie, które nie ma rodzeństwa, jest najmłodszym lub przewlekle chorym dzieckiem. Większość dzieci sprzeciwia się chodzeniu do szkoły w tym czy innym czasie. Jednak dziecko z fobią szkolną często opuszcza wiele dni z niejasnych powodów. Rodzice powinni być zaniepokojeni, jeśli ich dziecko wydaje się irracjonalnie niespokojne, przygnębione, przestraszone lub regularnie mówi, że czuje się zbyt źle, aby uczęszczać na zajęcia.

Wojciech Sadło 15.06.2022

Przyczyny

Zarówno kwestie domowe, jak i szkolne muszą być brane pod uwagę przy poszukiwaniu przyczyn, które przyczyniają się do unikania szkoły.

Problemy domowe:

· przeprowadzka, choroba, separacja, rozwód, śmierć, depresja lub problemy finansowe

· były nieobecne w szkole z powodu długiej choroby

· miały możliwość oglądania telewizji, grania w gry wideo, zamiast wykonywania zadań szkolnych

· miały nadopiekuńczych rodziców, którzy wzmacniali ideę, że bycie z dala od nich może być niebezpieczne

· strach, że dorosły w domu może skrzywdzić członka rodziny, gdy dziecko jest w szkole

· lęk przed przemocą w sąsiedztwie, burzami, powodziami, pożarami itp.

Problemy w szkole:

· obawa przed krytyką, ośmieszeniem, konfrontacją lub karą ze strony nauczycieli lub innego personelu szkolnego

· trudności w uczeniu się

· niechęć przebierania się w ubrania do wychowania fizycznego przy obecności innych

· słabe zdolności sportowe

· strach przed dokuczaniem ze względu na wygląd, ubrania, wagę, wzrost itp

· zastraszanie przez rówieśników w szkole

· otrzymywanie gróźb krzywdy fizycznej

· Trudności przystosowawcze w przypadku przeniesienia się do nowej szkoły

· problemy dotyczące korzystania ze szkolnej toalety

Leczenie

Terapia ekspozycji:

Według psychologów klinicznych i badaczy zajmujących się fobią szkolną, terapia ekspozycyjna jest leczeniem pierwszego rzutu, które pomaga dzieciom wrócić do szkoły. Wykazała trwałe, długoterminowe wyniki. W terapii ekspozycji dzieci są proszone o konfrontację z sytuacjami, których się boją, zaczynając od najmniej przerażających sytuacji, opanowując je, przechodząc do trudniejszych sytuacji, opanowując je i tak dalej, aż najtrudniejsze sytuacje nie będą już zakłócały życia dzieci. Z pomocą wyszkolonego specjalisty, dziecko pozostaje na każdym poziomie lęku wystarczająco długo, aby lęk się zmniejszył.

Dzieci uczą się, że mogą poradzić sobie z lękiem spowodowanym tą ekspozycją. Następnie dziecko będzie kontynuowało drogę stopniowego narażenia, aż poczuje się komfortowo przebywając ponownie w szkole.

Terapia poznawczo-behawioralna:

Jest pochodną terapii behawioralnej i ma na celu skorygowanie niewłaściwych i nieprzystosowawczych zachowań u dzieci.

Operatywne techniki behawioralne:

Bazują na nagradzaniu dziecka za pożądane zachowanie, tak aby częstotliwość zachowania wzrastała.

Farmakoterapia:

Benzodiazepiny są stosowane krótkoterminowo u dzieci z poważną fobią szkolną. Benzodiazepina początkowo może być przypisana z selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Skutkami ubocznymi benzodiazepiny mogą być: drażliwość, odhamowanie behawioralne i upośledzenie funkcji poznawczych. Ze względu na skutki uboczne i ryzyko uzależnienia, benzodiazepiny powinny być stosowane tylko przez kilka tygodni.