Czym jest schizofrenia?
Schizofrenia jest zaburzeniem psychicznym, które zaliczane jest do grupy psychoz, czyli takich stanów, które cechują się przede wszystkim zróżnicowanym odbiorem, zaburzonym postrzeganiem rzeczywistości oraz nieprawidłowym ocenianiem. W ich przebiegu mogą pojawiać się problemy w relacjach z innymi ludźmi, myślenie chaotyczne, pesymistyczne lub euforyczne oraz mogą występować urojenia i halucynacje.
został stworzony przez psychiatrę Eugena Bleulera, który połączył dwa greckie słowa „schizis”, – „rozszczepiać” oraz „ phren” – „umysł”. Dosłownie ujmując schizofrenię określa się jako „rozszczepienie umysłu”. Zgodnie z aktualnymi kryteriami diagnostycznymi w psychiatrii, podstawowym objawem schizofrenii jest rozszczepienie między myśleniem, zachowaniem, emocjami, motywacją oraz ekspresją emocjonalną. Przejawia się ono w nieadekwatnym zachowaniu oraz emocjami pacjenta do sytuacji i treści jego wypowiedzi.
Nie ma jednoznacznej przyczyny występowania tego zaburzenia. Na pojawienie się schizofrenii mogą mieć wpływ czynniki biologiczne, psychologiczne oraz środowiskowe.
Schizofrenia ma bardzo nierównomierny przebieg, dlatego różne objawy mogą przeważać w zależności od osoby. Zaburzenie pojawia się najczęściej między 18 a 35 rokiem życia. Diagnoza schizofrenii opiera się na wywiadzie z pacjentem oraz na podstawie zaobserwowanego zachowania.
Stwierdzono, że u osób, u których zdiagnozowano schizofrenię występuje większe prawdopodobieństwo pojawienia się chorób współistniejących, do których należą m.in. depresja, zaburzenia lękowe oraz obecność nadużywania środków psychoaktywnych w ciągu całego życia wynosi 40%. Często w przebiegu choroby występują problemy społeczne, takie jak bezrobocie, zadłużenia, ubóstwo oraz bezdomność.
F20 – schizofrenia
F20.0 – schizofrenia paranoidalna więcej…
F20.1 – schizofrenia hebefreniczna
F20.2 – schizofrenia katatoniczna więcej…
F20.3 – schizofrenia niezróżnicowana
F20.4 – depresja poschizofreniczna
F20.5 – schizofrenia rezydualna
F20.6 – schizofrenia prosta
F20.8 – schizofrenia innego rodzaju
F20.9 – SCHIZOFRENIA, NIE OKREŚLONA
Objawy psychopatologiczne obejmujące co najmniej jedno z poniżej wymienionych m.in.
· echo myśli, nasyłanie, zabieranie, odsłonięcie myśli,
· urojenia oddziaływania, wpływu lub owładnięcia,
· głosy omamowe komentujące lub dyskutujące lub · inne utrwalone urojenia o niedostosowanej kulturowo treści. Lub co najmniej dwa z wymienionych objawów m.in.
· utrwalone omamy z zakresu jakiegokolwiek zmysłu, występujące każdego dnia w ciągu co najmniej jednego miesiąca i towarzyszą im urojenia, mogą być zwiewne,
· rozkojarzenie lub niedostosowanie wypowiedzi, neologizmy, przerwy lub wstawki w toku myślenia,
· zachowania katatoniczne
· objawy negatywne: apatia, zubożenie wypowiedzi, spłycenie reakcji emocjonalnych, które nie są spowodowane depresją lub lekami neuroleptycznymi
W schizofrenii można wyróżnić trzy zasadnicze okresy, jakimi są okres zaostrzenia, okres stabilizacji oraz okres remisji. Pierwszy charakteryzuje się zwiększonym nasileniem objawów. Może zaczynać się powoli, bądź występować nagle. Im szybciej objawy zostaną rozpoznane tym szybciej osoba będzie mogła wyjść z okresu zaostrzenia choroby. W okresie stabilizacji, w rezultacie stosowania leków następuje stopniowe zmniejszanie się objawów schizofrenii oraz powracanie do prawidłowego funkcjonowania. Ostatnim okresem jest okres remisji, w którym objawy choroby występują w niewielkim nasileniu lub nie pojawiają się w ogóle. Pojawia się również poprawa samopoczucia u chorego.
Podstawą leczenia schizofrenii jest farmakoterapia z użyciem leków przeciwpsychotycznych, które działają poprzez hamowanie aktywności dopaminergicznej. Stosowanie leków wiążę się z działaniem aktywizującym, uspokajającym oraz przeciwlękowym. Tłumią również urojenia oraz halucynacje. Ich działanie uwidacznia się również w kontekście poprawy relacji międzyludzkich, lepszej koncentracji oraz zdolności do wykonywania pracy. Jeżeli leki stosowane są z regularnością w znacznym stopniu pomagają kontrolować objawy schizofrenii. Ważnym aspektem jest również psychoterapia i wsparcie ze strony rodziny oraz społeczeństwa.
