Niepełnosprawność intelektualna (upośledzenie umysłowe) – zaburzenie na tle rozwojowym, oznaczające widoczne obniżenie stanu sprawności umysłowej w stosunku do normalnego poziomu, współwystępujące z zaburzeniami w zachowaniu adaptacyjnym. Jest to brak osiągnięcia pewnych dla wieku sprawności/etapów, w tym np.: rozumowania, zapamiętywania, mówienia i uczenia się.
mogą być: uwarunkowane genetycznie zaburzenia przemiany materii, infekcje naszego układu nerwowego u noworodka, uszkodzenia lub niedożywienie w okresie ciąży, zażywanie substancji psychoaktywnych przez matkę dziecka w trakcie ciąży.
Upośledzenie umysłowe umiarkowane to przedział od 54 do 35 IQ w skali Wechslera i oznacza, że poziom funkcjonowania intelektualnego dorosłych zatrzymuje się na etapie od szóstego do dziewiątego roku życia. Ten typ upośledzenia zdiagnozowany jest u ok.10% i powoduje obecność opóźnienia w rozwoju w okresie dzieciństwa, jednak da się owy poziom rozwinąć (w zakresie komunikacji oraz nauki). Wskutek upośledzenia dziecko dopiero około drugiego roku życia uczy się siadać, natomiast chodzenie rozpoczyna się, gdy osiągnie trzy lata. Pierwsze wyrazy powstają około piątego roku życia, pełne zdania około siódmego. Dziecko jest bardzo wrażliwe i łatwo przywiązuje się do opiekunów. Ma trudności z kontrolowaniem własnych emocji oraz popędów. Może ono być spokojne i apatyczne lub nadpobudliwe oraz nieposłuszne. W wieku przedszkolnym ma problem z poznaniem reguł przyjętych w społeczeństwie, np. lojalność wobec innych. Mowa tych dzieci nie należy do wyraźnych, jest niedorozwinięta, co sprawia duże problemy w porozumiewaniu się z rówieśnikami (w tym przypadku stosują formy pozawerbalne). Dojrzałość społeczna pojawia się przy około dziesiątym roku życia. W wieku piętnastu lat – dojrzałość umysłowa na poziomie siódmego – ósmego roku życia.
● brakiem samodzielności (np.ubieranie się);
Procesy motywacyjno – emocjonalne
● duża wrażliwość i przywiązanie do opiekunów;
● trudności w panowaniu nad emocjami i popędami
Spostrzeganie:
● słaba sprawność spostrzegania ważnych cech, jedynie konkretne
Uwaga:
● problemy ze skoncentrowaniem uwagi dowolnej
● uwaga mimowolna
● koncentrowanie uwagi podczas prostych czynności
Istotną terapią dla dzieci upośledzonych umiarkowanie jest przede wszystkim terapia na zasadzie zabawy (rozwija intelektualnie i społecznie).
Pamięć:
● zapamiętywanie prostych piosenek/wierszy
● pamięć mechaniczna
● ograniczenia w zakresie pamięci
● wolne tempo uczenia się
● pamięć fotograficzna
● u osób dorosłych umiejętność powtarzania zdań posiadających do 18 sylab
Mowa (opóźniona – wyrazy w wieku pięciu lat, zdania w wieku siódmego roku życia):
● posługiwanie się prostymi zdaniami
● mniejszy zasób słów
● pozbawione pojęć abstrakcyjnych
● agramatyzmy, tj. błędy w budowaniu zdań
Myślenie:
● wolne tempo myślenia
● brak samodzielności (np. przy ubieraniu się)
● słabo rozwinięte myślenie pojęciowo-słowne,
● brak samokontroli
● myślenie obrazowe
● problemy z myśleniem przyczynowo – skutkowym (antycypacja zachowań)
Motoryka (siadanie – drugi rok życia, chodzenie – 3 rok życia)
● samoobsługa
● nieprecyzyjne i nieskoordynowane ruchy
● wolne tempo występujące w czynnościach ruchowych
