Zaburzenie typu schizofrenii (schizotypowe)
Zaburzenia schizotypowe są to zaburzenia o długim przebiegu i trudnym do zaobserwowania początku, ponieważ nie jest on określony. Odznaczają się wyjątkowością wyglądu lub zachowań, które przypominają charakterystyczne symptomy występujące w schizofrenii. Osoby cierpiące na to zaburzenie są zdystansowane, przez co wycofane ze społeczeństwa (skrajny introwertyzm), ciężko im nawiązywać bliższe relacje oraz mają trudności z utrzymaniem obecnych związków. Często gubią wątek, są rozproszone, a wyrażanie uczuć jest ograniczone, co może pozorować chłód emocjonalny. Jednostki nie odczuwają chęci przebywania z innymi ludźmi ze względu na lęk i raczej preferowanie trybu samotnika. Są podejrzliwe, posługują się niejasnym językiem, natomiast ich afekt jest zdecydowanie zawężony.
Według amerykańskiego psychologa, T. Millon’a, zaburzenia osobowości schizotypowe mają dwie odmiany:
1. Osobowość bezbarwna
– w przypadku tej osobowości przeważa poczucie nieistnienia, występuje niski poziom wrażliwości. Osoby te przeżywają ataki paniki i liczne, różnorodne kryzysy, za którymi idzie poczucie pustki wewnętrznej. Wypowiadają się w sposób powolny, a ich procesy poznawcze nie należą do wyraźnych. Grupa o osobowości bezbarwnej najczęściej wychowywała się w ciągłej obojętności lub formalizmie ze strony rodziny, co w przyszłości skutkuje brakiem wrażliwości, bliskości czy okazywania uczuć. Chorzy nie są zdolni do komunikowania się na poziomie emocjonalnym, nie posiadają umiejętności społecznych, przez co kontakty interpersonalne są dla nich bardzo trudne. Na skutek tego następuje izolacja.
2. Osobowość bojaźliwa
– tu z kolei dominuje apatia, wycofanie ze świata społecznego i ciągłe obawy, tłumione są także uczucia i wrażliwość. Osoby bojaźliwe preferują spędzać czas w wykreowanym przez siebie świecie, który wydaje się być bezpieczniejszym, a w sytuacjach towarzyskich są bardzo zdystansowane ze względu na wysoką podejrzliwość. Osobowość ta najczęściej wywodzi się z odrzucenia w dzieciństwie, przez co pacjenci nie mają zaufania do innych, są wobec siebie krytyczni i mają niską samoocenę. Izolacja od społeczeństwa jest dla nich formą ochrony samego siebie.
Osobowość schizotypowa występuje u około 3 – 4% naszej populacji. Leczenie najczęściej opiera się na leczeniu farmakologicznym oraz psychoterapii (poznawczo – behawioralna). Aby postawić diagnozę, u pacjenta z podejrzeniem zaburzeń schizotypowych przez co najmniej dwa lata muszą być obecne minimum trzy symptomy z opisanych poniżej:
1. wycofanie społeczne
2. ekscentryzm
3. ograniczenie efektu, tj. ekspresji emocjonalnej
4. obsesyjne, agresywne myśli
5. omamy słuchowe lub urojenia
6. nadmierny lęk
7. podejrzliwość wobec innych
8. (..)
